Seneler evvel lunaparka gitmiştim. İki genç kadın kamikaze denilen alete bindi ve biri korkudan fenalaştı. Alet durunca inme zamanı geldi ve fenalaşan kişi arkadaşına ‘’ 2. biletleri yakarsak para boşa gidecek, yine de kalalım” dedi ağlayarak. Neyse ki arkadaşı onu inmeye ikna etti.
Umutla yola devam ederken ‘’asla vazgeçme’’ sloganını fazla ciddiye almak da bizi yanıltabilir. ”Concorde Yanılımı” denilen bir sarmala düşmek kaçınılmaz olabilir. Concorde Yanılımı teorisine göre; kişi gözünü geleceğe dikmeyi bırakmış ve geçmişte ödediği bedellere takılı takılmış ve bırakması vazgeçmesi gerektiği halde umutvar kalmayı ve devam etmeyi seçiyordur.
Teori adını Concorde isimli supersonic uçaktan almış. Sesten daha hızlı bir uçak yapma fikri ile başlıyor hikaye 1950 lerde. Yakıt maliyeti yüksek ve yolcu kapasitesi az olan bir uçakmış. 1976’da uçmaya başlamış. Kârlılığı genelde düşük kalmış. Daha prototip aşamasında vazgeçilmesi faydalı olacak projeden çok emek, zaman ve para harcandığı için kimse vazgeçmek istememiş. 2000 yılı Temmuz ayında bir Concorde kazası ile 114 kişi hayatını kaybettikten sonra uçak 2003 yılında tamamen kullanımdan kaldırılmış.
Gerçekçi olmayan umut beklentisi de en az umutsuzluk kadar tehlikeli olabiliyor. Seth Godin in ‘’Dip’’ kitabının önermesi umut optimizasyonunu güzel izah ediyor. Godin’e göre; çok erken pes ettiysek de başarısız olmuşuzdur. Bırakma cesareti gösteremediğimiz görevlerle paramparça olduysak da başarısız olmuşuzdur. Büyük hedefe varmak için zorlu yolları aşmaya niyetlenmek önemli ama doğru hedefin peşinde değilsek, yaptığımız şeyler bizi ve başkalarını olumsuz etkiliyorsa bırakmayı da vazgeçmeyi de bilmeli.
LinkedIn’de paylaştığım gönderime gelen çok değerli yorumlardan birkaç tanesini de paylaşmak istiyorum. Siz de yorumlarınızla katkıda bulunmak isterseniz gönderiye buradan ulaşabilirsiniz.
Sevgili Hülya çok kıymetli bir konuya değinmişsin. Bana batık maliyet yanılgısını hatırlattı bu yazın. Batık Maliyet Yanılgısı kişilerin, önceden yatırdıkları para, zaman ve çaba gibi kaynakların boşa gitmemesini düşünerek yanlış bir davranışa devam etmesi veya bağlı kalma eğilimi olarak tanımlanıyor. Mutsuz olduğu işyerinde devam ederken örneğin, “3 yılımı çöpe atamam, başka yere gidemem” diyen pek çok kişi vazgeçmeyi ertelediği için sorunları devleşebiliyor.
-SYC
Nerde vazgeçmek gerektiğini bilebilmekte ayrı bir bilgelik gerektiriyor ne erken ne de geç olmamalı, tam vaktinde kararında olmalı aksi halde Dostoyevski’nin dediği gibi ;Yanlış trene bindiğinizde ilk istasyonda inmeye çalışın, çünkü mesafe ne kadar artarsa, dönüş maliyeti de o kadar artar!..
-SY
Bir hocam “asıl cesaret, tam zamanında vazgeçebilmektir” derdi.
-DM
