Bir süredir yönetici gelişim programlarımıza dahil ettiğimiz kitap incelemeleri bölümünden oldukça başarılı analizler ve özetler çıktı. Bu faydalı çalışmaların bir kısmını sizlere de ulaştırmak isterim. Ekrem Özbek tarafından okunup analizi yapılan Cem Kozlu tarafından kaleme alınmış Liderin takım çantası kitabının özeti aşağıdaki gibidir.
Kitap 2 bölümden oluşuyor.
I. Bölümde bir liderin sürekli göz önünde bulundurup atlamadan takip edeceği check list var,
II. Bölümde ise bu listeyi uygulamada ihtiyaç duyulan konular var.
BÖLÜM 1
CHECKLIST-VERİ TOPLAMA
Yönetici, tüketici araştırmasını sadece uzmanlarına veya araştırma kurumlarına bırakmamalı, kendisi de sürecin içinde olmalıdır. Tüketiciden ve müşteriden kopmamalıdır.
Takımını cephenin gerisinden değil, siperin önünde yönetmeli.
Pazarı anlamak ve ihtiyaçları karşılamak için yönetici sahayı gözlemlemelidir.
CHECKLIST-ANALİZ VE ÖNERİ
Analiz ve öneri birbirinden ayrılmamalıdır. Her analizi bir öneri izlemelidir. Analizi yapan kişinin, bulgularını bildikleri ve güdüleriyle birleştirip izlenmesi gereken en uygun yolu önermesi gerekir.
Birçok kurumda analizlerden sonra öneriler sunulmadığından karar alınması gecikiyor ve uygulama safhalarına geçilemiyor.
İş modelini değiştirmeyen, kendini ve ürünlerini güncellemeyen ve piyasanın ortam ve arzularından uzak kalan firmaların zamanla zayıflayacağını söyleyebiliriz.
Kurumsal kültür bazen ölümcül olabilir, bunun önüne geçebilmek için kurumsal kültürün değişime açık olması gerekir.
Lider büyük hatayı kabullenmeyi , sonuçlarından yılmamayı ve ders almayı bilmelidir. Hiç rizikoya girmeden büyük atılımlar ilerlemeler olmaz.
CHECKLIST-TARTIŞMA
Tartışma öneri ve karar arasındaki çok önemli adımdır.
Tartışma, enerji ve elektrik ister, tartışmanın etkinliği ise liderin özellik ve yetkinlikleriyle doğru orantılıdır.
Önemli konular mümkünse tek maddelik toplantılarda görüşülmelidir. Sık ve kısa toplantılar seyrek ve uzun süreli toplantılardan daha verimlidir.
İnsan için vücut ve zihin açısından en diri zaman sabah saatleridir. Toplantı, analiz, yaratıcılık ve karar gerektiren önemli konuların sabah saatlerinde planlaması daha sağlıklı olacaktır.
Yeterince öneri ortaya çıktıktan sonra tartışmaları uzatmamakta lazım. Burada lider devreye girmelidir.
Tartışmalarda liderin temel görevi güveni oluşturmak herkesin özgürce fikrini paylaşmasını sağlamaktır.
Tartışma sonrasında liderin görevi gelinen noktayı ve sonraki adımları net bir şekilde özetlemektir.
CHECKLIST- KARAR
Bir lider checklist’in her aşamasına aynı önemi veremeyebilir. Fakat liderin zafiyet gösteremeyeceği bir tek halka vardır. O da karar aşamasıdır.
Lideri sıradan yöneticiden ayıran faktörlerin başında gerektiğinde, zamanında ve zor şartlar altında, hızlı karar alma arzu, cesaret ve yeteneği gelir.
Liderin üzerine vazife olmayan konularda karar alması sistemi deforme eder, ekibin inisiyatif ve motivasyonunu köreltir.
Lider kurumun kaptanıdır. Boşluk, ürkeklik, erteleme gibi tehdit ve tehlike yaratan durumlara zamanında müdahale etmelidir.
CHECKLIST- PLANLAMA
Uygulamaya geçmeden önce mutlaka planlama aşamasından geçilmelidir.
Planlama birimlerinin finans, satış, lojistik ve diğer birimlerle mutlaka entegre çalışması gerekir.
Planlama biriminin giderek güçlenmesi ve operasyondan uzaklaşması önlenmeli, aksi takdirde strateji geliştirme ve uygulama tamamen planlamanın tekeline girecektir. Strateji oluşturma sahadaki uygulama ile iç içedir.
CHECKLIST- UYGULAMA
Karar ve planlama aşamasından sonra uygulama başlar.
Uygulama: En iyi planlama ve stratejilerin kontrol dışı durumlarla ve gerçeklerle karşılaştığı durumdur.
Hazırlık ve planlama aşamaları çok önemlidir; fakat uygulamadaki noksanlar, gecikmeler ve hatalar en iyi stratejinin bile hüsrana sonuçlanmasına yol açabilir.
Lider, uygulamanın bir numaralı takipçisi ve destekçisi olmalıdır. Her şeye yetişmesi mümkün olmadığı için kurumunda öncelikle mükemmel uygulamaya odaklanmış bir kültür oluşturmalıdır.
Lider, operasyonel düzeye inmemeli ekibin gidişatını takip etmeli, gerektiği yerde ince ayarlar vererek; uygulamanın bir parçasını olduğunu hissettirmelidir.
Strateji ve operasyonu entegre edebilen yöneticiler başarılıdır.
CHECKLIST- TAKİP
Sistemli ve sık aralıklarla takip edilmeyen uygulamaların ne zaman, nasıl sonuç vereceğini bilemez ve en tatsız sürprizlerle karşılaşabilirsiniz. Bütçe şaşabilir, istenen sonuçlar alınamayabilir, ortaklara ve müşterilere verilen sözler yerine getirilemeyebilir ve güvenilirliğiniz azalabilir.
Takibin tek amacı denetim değildir. Olumlu ve yapıcı bir üslupla atılan adımları takip ettiğinizde çalışanların motivasyonunu da olumlu etkileyebilirsiniz. Çünkü ilgilenildiğini bilmek insanları mutlu eder.
Çalışanlar bazen sistem içinde hallolabilecek şeyleri sabırsızlıktan, şımarıklıktan veya işin sistem içinde tıkanması sebebiyle size gelir. Bunları dinlemek, araştırmak ve yönlendirmek zaman alabilir. Bu yüzden kimseyi, cevapsız bırakmayın ama geri dönüş süresini kurumun ticari önceliklerine göre belirleyin.
Daha verimli çalışabilmek için hiyerarşik kesitleri azaltın, kapsamlı bir yetki devri gerçekleştirin. Rapor ve toplantıların sayılarını ve sürelerini azaltarak niteliklerini yükseltin.
BÖLÜM 2
İYİ LİDER
Liderlik vizyon ve misyon ruhu, tutku, motivasyon ..vb. soyut özellikleri içerdiği için eğitimle kazanılması zor görünür.
Liderlikte ilk adım iyi bir yönetici olmaktır. Bunun şartları ise bilgi, disiplin ve çalışmaktan geçer.
Lider olmanın olmazsa olmaz iki adımı vardır. Birincisi istemek, ikincisi ise en az bir takipçiyi peşinden sürüklemek. Yöneticinin astları; liderin ise ona inanmış takipçileri bulunur.
Liderin inançlı ve iddialı olması gerekir.
Lider hedeflerine sadece emir ve komuta zinciriyle ulaşmaz. Takipçilerini kazanmak, kenetlenmek, inandırmak ve heyecanlandırmak zorundadır.
Öncelikle insan güçlü yönlerinin ve yeteneklerinin sonuç verdiği yerlere odaklanmalıdır. Daha sonra bu yeteneklerini geliştirmeye çalışmalıdır.
KÖTÜ LİDER
Ekibini yönetemeyen, astlarını ezen, kurumunu hedeflerine ulaştırmayan, olumsuz değerleri çevresine yayan kişi sözde liderdir. Kötü lider aşağıdaki gibi ikiye ayrılır;
Etkisiz
Etik Dışı
Bu kötü liderlerin bütün olumsuzluklara rağmen güç kullanabilmelerinin sebebi, takipçilerinin karmaşık sorunlarına basit çözümler önerebilmeleri ve onların güvenlik ihtiyaçlarını karşılıyor olmalarıdır.
İş Hayatınızda Başarısız olmak için 10 Emir;
• Risk Almayı bırakın.
• Esnek olmayın.
• Takımınızı kendiniz gibi düşünen insanlardan oluşturun.
• Hatasız olduğunuzu kabul edin.
• Düşünmeye zaman ayırmayın, bırakın su akar yolunu bulur.
• Uzman ve danışmanlara tam olarak güvenin veya hiçbir danışmana kulak asmayın siz ve kurumunuz mükemmelsiniz.
• Bürokrasinizi sevin.
• İşin için hayatınızı tutkunuzu kaybedin.
• Güvenilmez olun.
• Karışık sinyaller gönderin.
PARKİNSON YASASI
Yasaya göre; mükemmel, iyinin düşmanıdır.
Bir işi bitirmek için ne kadar süreniz varsa o iş o kadar sürer.
Bir işe gereğinden fazla zaman ayırırsak verimlilik düşmeye başlar.
TAKIM OLUŞTURMA
Takım oluşturmada, dengeli ve birbirini tamamlayan ve yetkin kişilerden takım oluşturmak,
kendisinden üstün ve güçlü kişilerle çalışmaktan korkmamak,
düşmanını dosta dönüştürmek gibi davranışları sergilemek önemlidir.
Görevde başarı isekKorku yerine saygıya, liderin oluşturduğu iyi örneklere, verilen talimat ve emirleri astların iyi anlamasına,bu yüzden kısa ve net emirler vermeye bağlıdır.
Lider etrafında daima sakin bir atmosfer oluşturmalı, ama bu atmosferde her şey tıkır tıkır çalışmalıdır.
GÜVEN
Güven sadece lider ile takım arasında değil, tüm çevresi arasında olmalıdır.
Liderin başlıca görevi kuruma olan güveni arttırmak olmalıdır. Çünkü kuruma ve sunduğu ürün ve hizmetlere duyulan güven kurumun en büyük sermayesidir.
Lider kurumuna ve ekibine yapamayacaklarını vaat etmemelidir.
Lidere beslenen güvenin altında Açıklık, Şeffaflık, Yetkinlik ve Tutku yatar.
LİDERİN İLETŞİM ARAÇLARI
Metafor, anekdot ve hikayeler liderin değerlerini ekip ve kurumuna aşılaması için kullanabileceği en etkin iletişim araçları arasındadır.
ANLAM VE DEĞERLER
İç dünyalarında sakladıkları değerleri terk ve teslim edenler, bir süre sonra hayata tutunamaz hale geliyorlar.
Liderin beyni kadar yüreğinin derinliğinin de olması gerekiyor. Sanat ,şiir ,edebiyat ,müzik bu derinliği besleyebilecek kaynaklar. ayrıca inanç ve din de insanın ruhunu temizleyecek susuzluğunu giderecek bir şelaledir.
*Üç kişi yol kenarında ellerinde keski taş kırıyorlarmış .bir yolcu merak edip sırasıyla ne yaptıklarını sormuş .birincisi terslercesine “ görmüyor musun taş yontuyorum “demiş.ikincisi “bir taş duvar yapıyorum “ demiş .üçüncüsü ise ellerini göğe kaldırıp “ yüce bir cami inşaa ediyorum “ demiş.
İnsanın yaptığı işe ,görevinin maddi çerçevesinin ötesinde ve üstünde bir anlam yükleyebilmesi işinden manevi bir haz da almasını sağlar.Lider ortak hedef ve görevlere böyle anlamlar katabilirse hem kendinin hem de kurumunda alışanların motivasyon ,tutku ve heyecanını yükseltir. Bir şirket için kar ana hedeftir ama tek hedef olmak zorunda değildir.
Lider burnunun ucundaki aylık ,çeyreklik , yıllık hedeflerinin dışında kurumunu farklılaştırmak ,topluma yeni hizmet veya ürünler sunmak ,kalite normlarında herkesten yüksek bir standart yaratıp korumak gibi amaçlar hayal etmeli planlamalıdır.
DİRENÇ VE AZİM
Churchill’in mücadelesinde azimli olmanın başarıyı getirdiğini söyleyen yazar, Churchill’in öngörü veya mükemmeliyet benim güçlerim arasında sayılmaz, çok hata yaptım. Özelliğim hatalardan sonra pes etmemek, mücadeleye devam edip toparlamaktır.
Lider hep ileriye bakmalıdır.
