Sevgili Hülya Mutlu’nun “Bir Koç Bir Araç” programının 17 Haziran’daki konuğu sevgili Dr. Umut Ahmet Tarakçı’ydı. Programda Dr. Umut Ahmet Tarakçı’nın yeni kitabı “Koçluk Araçları”nda yer alan koçluk uygulamalarından dört tanesi ele alındı. Keyifli olduğu kadar öğretici de olan bu programı ve programda geçen koçluk uygulamalarını sizin için özetledim. Kitapta bulunan 25 uygulamayı ise yazının sonunda bulabilirsiniz. Koçlara, koç olma yolunda olanlara ve tabi öğrenme aşıklarına faydalı olmasını diliyorum.
Keyifli okumalar…
1. Bilinç Dışının Keşfi:
Bir cümle tamamlama uygulaması. Danışanınız ile görüşeceğiniz konu ile ilgili başlangıç yapıp daha sonra o konu ile ilgili yarım cümleler söyleyerek tamamlamasını isteyin. Danışanınız cümleleri tamamlarken düşünmemeli, cümleyi duyduktan hemen sonra düşünmeden cevap vermeli. Özellikle sadece özneyi vermek, fiili söylememek güçlü bir çalışma yapmaya yardımcı olacaktır. Bu yöntem ile danışan, içindeki sese kulak vermiş olur. Çalışma ile birlikte bilinç dışı söylediğiniz şey, bilinç üstü düşündüğünüz şeyleri tamamlar ve pek çok düşünce, davranış ya da bakış açımızın gerekçesini bulmuş oluruz.
Kullanabileceğiniz Örnek Cümleler:
Onunla ilgili ……………
Ben işimi …………… yaparım.
Keşke arkadaşım ……………
Ailem bana ……………
Bir hata yapınca ……………dan nefret ederim.
Keşke patronum ……………
……………yı sevmesem de geliştirmeliyim.
…………… bana söylensin isterim. (Motivasyonu düşüklüğü için)
Hiç kimse ……………
Zaman zaman …………… (Stres kontrolü için)
Kelimeler ile …………… arasında bir bağ vardır. (İletişim ile ilgili)
2. Şükür Uygulaması:
İçinde bulunduğumuz dönemde daha da ön plana çıkan psikolojik sermayeyi güçlendirmenin önemli boyutlarından biri olan iyimserliği güçlendirmek ve danışanın nerelerde şükrettiğini bilmek için en ideal yaklaşımdır. İç motivasyonu yükseltmek, mevcut olanı kabul ile başlar; var olanı kabul, şükretmek ile alakalıdır. Uygulamada danışana “Neye şükrediyorsun?” “Neye sahipsin?” soruları sorularak danışanın sahip olduklarını düşünmeye yönlendirmek amaçlanır. Danışanın sağlık – aile – arkadaşlık – maddi varlıklar – özgürlük – bireysellik – iş – duygular – başarı – üretkenlik ile ilgili şükrettiği şeyleri hatırlamasını sağlayarak bir kolaj yapması ve bir şükür ifadesi oluşturması istenir. Bu şükür ifadesi, kişinin inancına atfederek yapılır. Yazılan bu şükür ifadesi, gün aşırı okunur. Her gün bu ifadeyi okumak, kişiye iyi hissettirecektir. Eksikliği görmeye ayarlı, sürekli hata tamamlayan insanlar, başarı getirir ama bu özellik aynı zamanda mutluğu ve keyfi kaçırmalarına neden olur. Dr. Umut Ahmet Tarakçı, bu tarz insanların dengeyi bulmalarının yolunun her gün bardağın dolu tarafını hatırlayabilmek olduğunu vurguluyor ve şükür ile güne başlamanın keyif, bağlılık ve sevinç getirdiğini ekliyor.
Kendi şükür ifadesini yazmak isteyenler için örnek olarak Dr. Umut Ahmet Tarakçı’nın yazdığı şükür ifadesini sizler ile paylaşıyorum:
Allah’ım; sevgili eşim, sağlıklı çocuklarım, zenginliğim, sahip olduklarım, elim, ayağım, bu yaşta işleyen gözüm, kulağım, sımsıcak dostlarım, işim, yaptıklarım ve yapamadıklarım, yediğim her lokma, dokunduğum her insan, öğrendiğim her kelime, parasız kaldığım günler, savaşlarım ve barışlarım, duyduğum her şiir, her anlamlı şarkı, dans edebilme becerim, bu vatan, pozitif insanlar, verdiğin uzun yaşam, pişmansızlığım, kendiliğim, özgünlüğüm ve aklım için teşekkür ederim. Tüm bunlara sahibim ve bunların değerini biliyorum.
3. 10 Süper Koçluk Konusu Ve Uygulama Yöntemi:
Bu uygulama daha çok “hayat güzel ama” ya da –meli –malı ifadelerini kullanan kişiler için kullanılabilir. Öğrenilmiş mutsuzluğu temizlemeye yönelik bu çalışmada danışana – meli –malı olarak ifade ettiği şeylerin listesini yazdırılır. Daha sonra danışana bu listeden hangilerini elemek istediği sorularak listede eleme yapması istenir.
Programın bu bölümünde kitapta olmayan ancak Dr. Umut Ahmet Tarakçı’nın daha önce kaleme aldığı “Siyah Yerine Beyaz Kelimelere Geçiş” makalesine değinildi. Makaleyi bir cümle ile özetlemek gerekirse kelimelerin insan üzerindeki gücü olarak ifade edilebilir. Bir kelimeyi duyduğumuzda beynimiz ona ilişkin hormon üretir. Duyduğumuz kelimeler olumsuz ise beyinde salgılanan hormonlar nedeni ile etki-tepki-kaç refleksi ortaya çıkar. Pozitif kelimeler ise düşünmeyi ve gelişimi teşvik eder. Kısaca ne duyar ya da söylerseniz onu düşünür, onun hormonunu salgılar, salgılanan hormonlar ile hastalık ya da sağlık sahibi oluruz.
Örnek Söylemler:
Siyah Kelimeler (Muhatabımızın kullandığı siyah)
Çok hata yapıyorum.
Çok vakit kaybetmişim.
Beni hasta ediyor.
Ne kadar sıradan…
Başımın tatlı belası…
Beyaz Kelimeler (Yönetici, Lider, Koç veya Mentor olarak sizin kelimeleriniz ve yorumlarınız)
Risk alıyorsun.
Beklediğinden daha uzun sürmüş.
Şu anda hassassın.
Daha fazlası için hazırsın.
Her zorluğa rağmen, onunlasın.
Daha fazlasına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
https://houseofhuman.com/siyah-yerine-beyaz-kelimeler
4. NLP Meta Programlar ile Koçluk:
Kimimiz hayata iyimser, kimimiz de kötümser bakarız. Sahip olduğumuz bakış açısı, ana programımızı oluşturmaktadır. İşte bu ana program meta programımızdır. Bu uygulamada danışanın hangi meta programlar ile eşleştiğini görmesi amaçlanmaktadır. Çalışma, danışanın eşinin ya da takım arkadaşlarının farklı olabileceğini kabul etmesi ile sonlanmaktadır. Bunun için danışana görüşme öncesinde meta program listesi gönderilir ve kendi ile eşleşenleri seçmesi istenir. Bu eşleşme yapıldıktan sonra üzerine görüşülür bu çalışmada kişi neden diğer insanlardan farklı olduğunu almaktadır. Kendi ve çevresinin meta programlarının farkında olmak yönetici ya da takım liderlerinin fark yaratmasına hizmet edecektir.
Örnek Meta Programlar:
Proaktifler X Reaktifler
Havuç motivasyonu ile harekete geçenler X Sopa motivasyonu ile harekete geçenler
İyi senaryocular X Kötü senaryocular
Seçeneklere odaklananlar X Prosedürlere odaklananlar
Sizler ile paylaştığım bu dört uygulamanın kendiniz ya da takım arkadaşlarınız için faydalı olmasını diliyorum. Özellikle şükür uygulamasını çok anlamlı ve güçlü bulduğumu ve kendi şükür ifademi yazmaya başladığımı paylaşmak isterim. Diğer uygulamaları da oldukça merak etmekteyim. Bu yüzden sevgili Dr. Umut Ahmet Tarakçı’nın Koçluk Araçları kitabının elime geçmesini sabırsızlık ile bekliyorum. Ve sizler ile bir kitap daha paylaşmak istiyorum. Joseph Murphy’in kaleme aldığı “Bilinç Altının Gücü” siyah yerine beyaz kelimelere geçiş ile aynı temele dayanan bir kitap. Bununla birlikte şükür uygulamanızı kaleme alırken sizlere yardımcı olacak pek çok örnek içermekte.
Herkese keyifli okumalar dilerim.
Koçluk Araçları kitabında bulabileceğiniz koçluk araçları:
İşte Mutluluğu Yakalama–Akış
Motivasyon Kaynağım
Umut Barometresi
Motivasyon Üçgeni
Çatışmada Empati Yapabilmek
Bilinç Dışının Keşfi
Kişisel Vizyon Detaylandırma Soruları
Şükür Uygulaması
Girişimcinin Başarı Yolculuğu
Gerçeği Görerek Bakış Açısını Değiştirmek
NLP Meta Programlar İle Koçluk
Karpman Drama ve Çözüm Üçgenleri
Otobiyografik Çözümleme
Üç Öz: Öz Değer, Öz Yeterlilik, Öz Güven Kazanma
Spiral Dinamikler İle Kültür Çalışması
Mantık Ve Öğrenme Seviyeleri
10 Süper Koçluk Konusu Ve Uygulama Yöntemi
Same – Aynı Sen (Motivasyon Kaynağını Belirleme)
Dreyfus Modeli İle Koçluğun Gelişim Basamakları
Çatışma Yönetimi Matrisi
Bireysel Strateji Geliştirme
Kurumsal Strateji Geliştirme
Çalışan Bağlılığını Artırma
Cam Tavanları Kırma
Fokus, İyiye Odaklanma
Yazan: Nur Canbaz
Yayını YouTube’dan izemek isteyenler için: https://www.youtube.com/watch?v=F-d9SLxwaRI
Yayının podcast’ini dinlemek isteyenler için:https://open.spotify.com/episode/6E2n3A66roeraiF5RnYhFP
