➢ Pandemi dönemini psikolojik olarak daha sağlıklı atlatmak için ne yapabiliriz?
İnsanların genellikle tekrar eden travmatik olayları vardır. Pandemi ise bu duyguları ortaya çıkarmada tetikleyici nokta oldu.
Anksiyete ve kaygıyla tanışmamış hem gen ve genetiklerinde hem de ergenlik ve çocukluk dönemlerinde yaşadıkları zorlanmalara karşı güçlü bir tetikleyici ile ortaya çıktı. Bu stres ve sıkıntı insanlara ağır geldiğinde hayatla işlevselliğin bozulmasına sebep oluyor. Kişiler kafalarında senaryolar yazıyorlar ve bununla baş edemiyorlar.
➢ Yas sürecinin aşamaları nelerdir?
1. İnkar dönemi
2. Öfke süreci
3. Pazarlık süreci
• Pandemi süreciyle birlikte kaygı düzeyimiz arttı.
• Herkese ve her şeye karşı isteksizlik oluştu.
• Geleceğe doğru belirsizlik ile birlikte stres arttı.
➢ Depresyon nedir?
Mevcuttaki ruh halimizin çökmüş bir ruh haline dönüşmesi.
➢ Depresyonda olduğumuzu nasıl anlarız?
Öncelikle depresyon ile mod birbirine karıştırılmamalıdır. Anlık duygu geçişlerimiz o anki modumuzla ilgili olabilir. Her şeye karşı isteksizlik, uykusuzluk, iştahsızlık vb. anlık olarak oluyorsa mod, iki haftadan daha uzun sürüyorsa depresyon diyebiliriz. İnsan hayatında her zaman her şey olabilir. Günlük değişken şeylere depresyon demek doğru değildir.
➢ Depresyon konfor alanı olabilir mi?
Her insan takdir görmek, sevilmek ister. Sevgi varsa güven vardır, güven varsa seviliyorsundur. Bir çocuğun kendini güvende hissedeceği alan ailesidir. Anne veya baba aşırı tutumlu, koruyucu, kollayıcı olabilir. Fakat sevgisini vermede yetersiz ise çocuk içinde bir yoksunluk hisseder ve onun peşinden koşar. İleriki yaşlarda da hayatına giren başka birinde bu duygu tetiklenir ve terk edilme, yalnız kalacağı hissi uyanabilir. Bunun önüne geçebilmek için kendine dönüp, durumu tanıyıp ve durdurması gerekir.
➢ Yetişkin olarak güvenli bağlanma için hangi koşullar oluşturulmalıdır?
Yöneticiler genellikle duygusal bağımlılığın olmadığı bir ortam oluşturmak istiyorlar. Fakat huzur, mutluluk, duygusal bağımlılığın olmadığı bir ortam kurumaya mahkumdur. Eğer yönetici işler iyi gidiyor diye bu duyguları görmezse bir süre sonra kendisi de yok olur.
• İşin etrafında hayat sürmesin, hayatın etrafında iş dönsün.
➢ Peki yöneticiler pandemi döneminde ekiplerinin kaygı düzeyini azaltmak için neler yapabilir?
İletişim teknikleri
Herkesin iletişimde bir dili vardır. Fakat yöneticiler de dahil olmak üzere biraz esnemek gerekiyor. Her zaman kaygılı yüzü görmeye gerek yoktur. Kaygıları bir kenara bırakıp örneğin bir zoom toplantısında yönetici çalışanına “Bana çocuklarını göstersene bakayım büyümüşler mi ?” ya da en basiti “Bugün nasılsın?” diye sormak. Bu sefer çalışan beni sadece iş olarak görmüyor diye düşünür.
• Bol bol gülün, gülmek bulaşıcıdır. Hayatınızın diğer taraflarına da bulaşır.
➢ Ani duygu değişimi
Bilinç dışı bir süreç, tekrar eden bir yaşam olayıdır. Önemli olan o tetikleyiciyi görmek, bulmak gerekir. İçine düşen kor, alev gibi bu hissi daha önce nerede yaşadığını durup düşünmek ve neyin tetiklediğini bulmak gerekir.
• İlişkilerde sınırlarınız olsun. Örneğin evinizi temizlediniz ve karşı taraf evinize kirli diyor. O zaman kişiye “Evim temiz dedim lütfen biraz uzak durur musun?” diyerek ilişki sınırınızı çizin.
➢ Narsist tarafı olan yöneticilerle nasıl baş edebiliriz?
Narsistik kişilik özellikleri:
1. İç Görülü Narsistik: Kendisi üzülüyor fakat geri bildirim alabiliyor.
2. Dış Görülü Narsistik: Hayat benim etrafımda dönüyor.
Aslında kırılgan, yalnız, incinmiş bir çocuk var. Ama bu çocuk o sorunu çözemedikçe etrafındaki ilişkileri tepkisel olarak içindeki öfkeli, kırgın, kızgın çocuk tepkisel olarak karşı tarafa kusuyor. Ama biz o kustuğu şeye kova olmak zorunda değiliz. Her seferinde uygun bir üslupla bize ne hissettirmeye çalıştığı ama bunun kabul görecek bir şey olmadığını söyledikçe o hırçınlık yavaş yavaş düşecektir.
• Çocuğa anlatır gibi anlatmak gerekir.
Zengibar Özarslan’dan kitap önerileri:
-
Otomatik Portakal -Anthony Burgess
-
Guguk Kuşu -Ken Kesey
-
Hayatı Yeniden Keşfedin -Janet S. Klosko ve Jeffrey E. Young
-
Büyü Dükkanı -Yesim Türköz
-
İç Dünya Oyunları -Yesim Türköz
-
İnsan Olmak -Engin Geçtan
-
Sözlü Dövüş Kibarca İkna Sanatı -George J. Thompson
-
Her Çocuk Başarabilir –Mel Levine
-
Zar Adam -George Cockcroft
Yazan: Hilal Özdemir
