Eğer bir şeyi zor öğreniyorsanız ya da bir şeyi başarmak konusunda zorluk çekiyorsanız, İnanç Ayar, Kwık’ in 3M kuralından yola çıkarak bir şeyleri başarmanın mümkün olabileceğini belirtiyor. Keza bu 3M kuralını sadece öğrenmek için değil başarmak istediğimiz her şey için kullanabileceğimizin de altını çiziyor.
Bir takım girişimlere kalkıştığımızda o şeyi başarmamız için üç şeyin bir arada olması gerekiyor diyor. Jım Kwık ve bunu 3M olarak adlandırıyor.
Bu 3M: Mindset(zihniyet), Motivasyon, Metot.
1) Mindest (Zihniyet):
Kişinin hayata, olaylara, kendisine nasıl baktığıyla ilgili temel inançları ve bu inançların bütünüdür. Bunları değiştirdiğimizde çok önemli birtakım değişimleri de yakalamış oluruz. Çünkü bu inançlar ve düşünceler, hayatımızın tüm yönlerini güçlü bir şekilde etkileyen alışkanlıklarımızın oluşmasında etkin bir rol oynar.
Bir insanın davranışlarını değiştirmeye çalıştığımızda öncelikle mindset yani zihniyet üzerinde çalışmamız daha iyi sonuçlar almamızı sağlar.
Kendimizle ilgili farkında olduğumuz (bilinçte) ve farkında olmadığımız (bilinçaltında) inançlarımız vardır. Böyle inanç farklılıkları durumuna zihinsel uyumsuzluk denir. Bu uyumsuzluk, alışkanlık ve değerlerimizi etkilediği için amacımıza ulaşma yolunda bizi engeller. Bu nedenle hedeflerimizle uyumlu düşünce ve inanç yapısına sahip olmak çok önemlidir. Zira hayata karşı genel tutumumuzu mindsetimiz belirler. Zihnimizin derinliklerinde yatan düşüncelerimiz ve inançlarımız bizi ulaşmak istediğimiz noktaya taşıyan en önemli unsurlardır.
Hepimiz yaşadığımız tecrübelerimiz sonucunda, kendimiz için bilinçsizce bir üst limit belirleriz. Bu üst limit, bir nevi bizim iç termostatımız gibidir. Bu iç termostatımızın içinde neler mi var? Başarı, mutluluk, bereket, sevgi, para, sağlık, sosyal çevre… Tüm bunların hepsi ve bunlara yüklediğimiz anlamlar… Kendimiz hakkındaki düşüncelerimizle ve inançlarımızla iç termostatımız, hayatımızın her alanında belirleyici bir faktördür ve mutluluk seviyemizi, gidebileceğimiz en üst seviyeyi belirler. Kendimizin yarattığı sınırlarımızı aşarak hayatta ilerlemek istiyorsak bir an önce yapmamız gereken şey termostatımızın ayarını yukarı çekmektir. Bunu yapmanın tek yolu ise mindsetimizi, yani bilinçaltımızda yer alan kendimizle ilgili düşünce ve inanç kalıplarımızı ve bunların oluşturduğu alışkanlıklarımızı kendimizi daha iyi hissedeceğimiz yenileriyle değiştirmek olacaktır.
İnanç Ayar, Jım’in “Limitless” kitabında kendimize koyduğumuz birtakım sınırların var olduğunu ve bu sınırları aşmamız gerektiğinin altını çiziyor. İlk olarak bu sınırları aşmak gerekir. Bu sınırlardan ilki: “Ben bunu yapamıyorum, başaramıyorum, olmuyor.” gibi birtakım düşüncelere sahip olmak. İkinci aşama bu sınırlarla ilgili veri toplamak. Topladığımız bu verilerin doğru olup olmadığını anlamak adına ailemizden, eşimizden, dostumuzdan, etkileşim halinde olduğumuz herkesten geri bildirim almalıyız. Çünkü bazı durumlarda gerçekten de kendimize haksızlık yaptığımız anlar oluyor. Mesela kendimize göre komik değilizdir. Hâlbuki çevremizdeki insanlara sorduğumuzda aldığımız cevap: “Hayır, oldukça komiksin” oluyor. Bu durumlarda kendimize dair komik değiliz inancımız asılsız çıkıyor. Ve daha ilk aşamada tespit ettiğimizi sandığımız sınırları aş, aslında hiç var olmamış oluyor ve bu sorunda ortadan kalkıyor.
Varsayalım veri topladık ve insanlardan “Evet hiç komik değilsin, hatta çok soğuksun” dönütü aldık. Bu durumda ise yapacağımız şey keyifli, eğlenceli, hoş sohbetli olduğuma dair bir inanç geliştirip, bu inancım üzerinde çalışarak, kendimi geliştirerek bu sınırı aşmak. Şöyle ki psikolojide plasebo etkisi dediğimiz bir etki var. Plasebo etkisi, kişinin hastalığı için kanıtlanmış tedavi edici bir etkisi olmamasına rağmen bir ilacı aldığında kendisini iyileştirebileceği algısının oluşmasıdır. Yani bizim hayattaki meselelere nasıl baktığımız, nasıl düşündüğümüz ve ne hissettiğimiz gerçekliğimizi önemli ölçüde değiştirebiliyor. Bu yüzden yeni bir inanç oluşturup, bunun üzerine gittiğimizde kendimize koyduğumuz bu sınırları değiştirmek mümkün. Ve bu durumu geliştirmenin en iyi yollarından birinin kendisinin de deneyimlediği ‘oyunculuk’ olduğunu vurguluyor İnanç Ayar.
Üçüncü aşama ise Kwik’in, kendimize koyduğumuz sınırlarda öğrenme ile ilgili olan 7 yanlış çıkarsamaya dikkat ederek kanmamamız gerektiğini ve farklı güçlü yönlerimize odaklanarak diğerlerini iyileştirerek zihniyetimizi daha iyi bir noktaya getirmemiz gerektiğine değiniyor. Bu 7 yanlış çıkarsamalar ise şu şekilde anlatıyor;
- Zekâ sabittir. Zeka sabit değildir diyor Kwik. Çünkü beyin, çalışma ve öğrenme yoluyla sürekli kendini geliştirebilen bir organımızdır.
- Beynimizin %10’unu kullanıyoruz. Bu da yanlış bir çıkarsamadır. Çünkü özellikle yeni bir şeyler öğrenme sırasında yeni nöronlar oluşarak, sinaps bağlantı sayısı artar. Gelişen sinaps bağlantılarıyla sağ ve sol beynimizin ortak çalışmasına yardımcı oluruz.
- Hatalardan kaçınmalı. Bunun da başka bir savsata olduğunu açıklıyor. Çünkü hepimizin çok iyi bildiği bir şey vardır ki: çok dene, çok yanıl, çok hata yap, çok öğren.
- Bilgi güçtür. Kwik, bilginin tek başına güç olmadığını, bilginin eylemle birlikte kullanıldığında güç olabileceğini ifade ediyor.
- Yeni şeyler öğrenmek zordur. Bu doğru değildir. Çünkü yeni şeyleri nasıl öğrenmemiz gerektiğini öğrendikten sonra yeni şeyler öğrenmek gayet kolaydır. Ve unutmamak gerekir ki yeni öğrendiklerimiz daha önce bildiklerimizin üzerine inşa edilir.
- İnsanların eleştirileri önemlidir. Hayır değildir. Düşünsenize sizin öğrenme şeklinizi eleştiren kişiyi dinlediğinizde size ait olan öğrenme şeklinden vazgeçebilirsiniz.
- Deha doğuştan gelir. Deha doğuştan gelebildiği gibi sonradan da geliştirebilir.
İlk m olan mindset hakkında bilgilendirmeden sonra şimdi de ikinci m olan motivasyona göz atalım.
2) Motivasyon:
Motivasyon kelime anlamı olarak, bir insanı harekete geçiren ve hareketlerinin yönlerini belirleyen, onların düşünceleri, inançları, umutları kısaca arzu, ihtiyaç ve korkularıdır.
Motivasyon hayatımızın sürdürülebilirliği açısından oldukça önemlidir. Keza eğer motive değilsek hem zaman kaybederiz hem de kişisel ve mesleki hedeflerimizi ihmal edebiliriz.
Jım Kwik, motivasyon ile ilgili şu 3 yanlış çıkarsamaya özellikle dikkat etmemiz gerektiğini söylüyor.
- Motivasyon sabittir. Yani belirli bir motivasyon seviyeniz var ise bu değişmez lafı yanlıştır. Keza eylemlerimiz, duygularımız, düşüncelerimiz ve çevremizdekiler motivasyonumuzda artırıcı veya azaltıcı etkiye sahiptirler.
- Bir şeyin seni motive etmesi için o şeyi yapmayı eğlenceli bulman lazım. Halbuki eğlenceli bulsam da bulmasam da motivasyon sağlayabilirim. Mesela yemek yapmayı çok seven bir kişi yemek yaptıktan sonra karışan mutfağı toplamayı sevmiyor diye sevdiği yemek yapmaktan vazgeçti diye bir şey duymadım ben.
- Motivasyon ya vardır ya yoktur. Böyle bir şeyin olmadığını söylüyor Kwık. İnsan olarak kendimizi motive edebilen varlıklarız diyor ve motivasyonun formülünü açıklıyor. Motivasyon; amaç, enerji ve basit küçük adımlardan oluşur diyor. Amacımızın olması bizi her zaman ulaşmak istediğimiz şey için motive eder. Motivasyon için gerekli olan enerjimizi yükseltmek için ise beslenmemize dikkat etmemiz gerektiğini, düzenli egzersiz yapmamızı, dağınık olmayan ortamlarda çalışmamızı, akranlarımızdan veya çevremizde enerjisi yüksek olan insanlarla vakit geçirmemizi ve olmazsa olmamız olan uykumuzun düzenine dikkat etmemiz gerektiğinin altını çiziyor. Basit küçük adımlardan anlamamız gereken ise bir şeyi gerçekleştirmek istediğimizde o şeyi gerçekleştirmeye sizi yakınlaştıracak çok basit adımlar bulun. Mesela ders çalışmanız gerekiyorsa ilk önce ders çalışma masanızı toparlayarak basit küçük bir adım atın, gerisi gelecektir emin olun.
Motivasyon için çok önemli olan bir konu da akış halinde olmamızın gerektiğidir. Akış halindeyken odağımız belli bir şeyde olur. Ve o şeye daldığımızda bir nevi kendimizi ona verdiğimizde yapmış olduğumuz o şeyde sonuca çok daha kolay ulaşabilir oluruz.
Ve son olarak:
3) Metot: Mevcuttaki ilk iki m’miz mindsetimiz ve motivasyonumuz doğrudur. Ancak elimizde bunları kullanacak yöntemimiz olmadığı için veya henüz bulamadığımız için o şeyi yapamıyoruz. Metot geliştirmek için şu önerileri dikkate alarak gelişim sağlayabiliriz:
- Odaklanmanızı artırın.
- Öğrenmeniz gerek şeyler için çalışın, çabalayın.
- Kendinize özel notlar alarak öğrenmeniz gereken şeyleri zamana yayın ve her daim aktif olun.
Sizin hangi M’nizde eksiklik var? Bu 3M’deki eksiklerinizi gidererek her şeyi başarmamız mümkün.
- Doğru zihniyete sahip misiniz?
- Motivasyonunuz ne duruma?
- Doğru yöntemlere sahip misiniz?
Yazan: Sema Demirci
Kaynak: http://coachmeglobal.com/mindset-nedir/
Esinlenilen podcast: İnanç Ayar – Sınırlarını Aş : https://open.spotify.com/episode/0wPC6fTPADUe8g1MLk2CkH
